HNM-HÀ NỘI. bắt đầu từ windows 8 và windows 10 thì microsoft đã đổi tên chương trình quản lý các tập tin và thư mục trên máy tính windows explorer thành file explorer và biểu tượng my computer thành this pc.
về bản chất thì vẫn không có gì thay đổi tuy nhiên giao diện chương trình và thanh menu thì đã được thiết kế mới hoàn toàn.
 Trong bài viết này tôi sẽ hướng dẫn quý vị và các bạn một số tùy chỉnh cơ bản trong file explorer trên windows 8 và 10 đối với người khiếm thị nhằm giúp chúng ta có thể sử dụng chương trình một cách dễ dàng và thuận lợi hơn.
lưu ý: hiện nay chúng ta vẫn đang sử dụng jaws 18 trên windows 10 tuy nhiên jaws 18 vẫn chưa thực sự tương thích tốt với win 10 trong một số các trường hợp vì vậy khi thực hiện các tùy chỉnh trong bài viết này chúng ta nên sử dụng NVDA thì sẽ tốt hơn.
nếu máy tính của các bạn chưa có nvda thì hãy mở lại bài viết dưới đây để tải và cài đặt nvda 2018.
NVDA 2018

1. sắp xếp các tập tin và thư mục theo danh sách (list)
Người khiếm thị khi duyệt các tập tin và thư mục trong máy tính thường có thói quen sắp xếp các tập tin và thư mục theo hàng dọc và duyệt chúng theo thứ tự từ trên xuống dưới bằng các phím mũi tên lên và xuống. điều này làm cho việc kiểm soát các đối tượng dễ dàng hơn và không bị bỏ sót như khi duyệt theo hàng và cột.
tuy nhiên sắp xếp mặc định của các đối tượng trong file explorer là theo hàng và cột và để chuyển đổi sang dạng danh sách (list) ta làm như sau:
*tại cửa sổ chính của file explorer nhấn phím alt để mở thanh menu
*nhấn mũi tên phải đến view tab và nhấn space để mở menu view.
*nhấn tab đến view sop menu và nhấn space để mở mục này ra.(lưu ý là mục này là view nhưng nvda lại đọc là layout tool bar  trước từ view nên cần chú ý )
*dùng các phím mũi tên lên xuống, trái phải tìm và chọn list và nhấn enter là xong.

2. tắt chế độ sắp xếp theo nhóm (group by)
Group by là một tính năng cho phép gom các đối tượng thành các nhóm khác nhau giúp người dùng dễ phân biệt và quản lý ví dụ như nhóm ổ cứng, nhóm usb, thẻ nhớ, nhóm hệ thống vv....tuy nhiên đối với người khiếm thị thì tính năng này không có lợi ích gì cả mà nó còn làm cho việc sử dụng trở nên phức tạp rối rắm hơn vì jaws hoặc nvda sẽ đọc ra những thông báo dài dòng mỗi khi ta di chuyển tới một đối tượng qua các nhóm khác nhau.
và để tắt chế độ này ta làm như sau.
*tại cửa sổ chính của file explorer nhấn phím alt để mở thanh menu
*nhấn mũi tên phải đến view tab và nhấn space để mở menu view.
*nhấn tab đến group by và nhấn space để mở menu group.
*dùng các phím mũi tên chọn none và nhấn enter

3. một số tùy chỉnh trong hộp thoại folder option.
*tại cửa sổ chính của file explorer nhấn phím alt để mở thanh menu
*nhấn mũi tên phải đến file tab và nhấn space để mở menu file.
*nhấn tab đến option và nhấn space để mở folder option.
*khi folder option mở ra tại mục open file explorer trong tab general ta dùng mũi tên chọn this pc để khi dùng tổ hợp phím windows+e thì sẽ trực tiếp mở file explorer thay vì mở quyck access.
*nhấn ctrl+tab để chuyển sang tab view. và nhấn tab đến mục atvan setting.
trong mục này ta dùng mũi tên lên xuống để lựa chọn và dùng phím space để bật (on) hoặc tắt (off) một thuộc tính bất kỳ trong đó.
ví dụ:
Show hidden files, folders, and drives off (có nghĩa là hiển thị tất cả các thư mục, tập tin và ổ đĩa có thuộc tính ẩn đang ở trạng thái tắt)
Hide extensions for known file types-on (có nghĩa là ẩn đi phần mở rộng của các tập tin đang ở trạng thái bật)
muốn chuyển đổi trạng thái của các thuộc tính trên chúng ta chỉ việc sử dụng phím space để thực hiện.
sau khi đã thay đổi xong các thuộc tính trong mục này nhấn tab đến ok và nhấn enter là xong.

Chúc quý vị và các bạn thành công.
Phạm Sơn Hà.